Letterlijk en figuurlijk staat Frankrijk in vuur en vlam. In de voorsteden en -zo blijkt nu ook- in het centrum van Parijs woedt de stadsguerilla. In Evreux (Normandië), Rijsel en Roubaix maar ook in Nice, Avignon en Toulouse -kortom van Noord tot Zuid- worden auto’s, winkelcentra, scholen enz. in brand gestoken.
Waarom is het nu zover kunnen komen? Hier bestaat geen eenduidig antwoord op. De Franse overheid heeft, zo blijkt nu, veel te lang de situatie in de voorsteden verwaarloosd. Er zijn ware ghetto’s ontstaan die een broeihaard vormen van ongenoegen en, dus, van potentieel extremisme. Het betreft hier geen falen van de “multiculturele samenleving”, zoals sommigen beweren, maar wel een redeloze guerilla van ongeschoolde jongeren tegen orde en gezag. Het zijn zij die een smet werpen op hun – van oorsprong allochtone- bevolkingsgroepen. Het is de spreekwoordelijke minderheid die de meerderheid te schande maakt. In plaats van de werkloosheid, de behuizing, de criminaliteit, de armoede, de extremistische ideeën… aan te pakken hebben de Fransen niets gedaan, buiten het verhogen van hun politiemacht. Dit totaal gebrek aan strategisch doorzicht wordt nu zwaar betaald. Om potentiële broeihaarden van geweld te ontmijnen volstaat het niet om een politiemacht en haar veelvuldige controles te verhogen, men moet ook de oorzaken van het ongenoegen wegnemen.
Niet alleen in haar preventieve politiek echter, maar ook in haar aanpak van de situatie faalt de Franse staat. Het leger wordt niet ingezet tegen de guerilla-strijders en de grote politiemacht blijkt niet in staat om het geweld te stoppen. Het is niet de eerste keer in de Franse geschiedenis dat iets gelijkaardigs zich voordoet: 1789 (Franse revolutie en omverwerping monarchie), 1848 (omverwerping herstelde monarchie door republikeinse staatsgreep), 1870 (linkse Commune-opstand na verloren oorlog tegen Pruisen), 1968 (meirevolte van de studenten) en ook in de laatste jaren waren er geregeld gewelddadige onlusten.
Is de republiek wel zo’n goede staatsvorm? Stabiel is het anders niet, Frankrijk heeft er al vijf (!) versleten en nog is er geen interne stabiliteit. België, met zijn grondwettelijke monarchie is daarentegen altijd een democratie gebleven, los van de ondemocratische aspecten die de (con)federalisering vanaf 1970 heeft meegebracht buiten beschouwing gelaten. De meest stabiele en rijkste landen zijn vandaag overigens constitutionele monarchieën: Nederland, Luxemburg, Noorwegen, Zweden, Denemarken, Japan, Australië… De revoluties die koninkrijken of keizerrijken vervingen door republieken, hadden altijd chaos en dictatuur in hun kielzog (Rusland, Oost-Europa, Spanje en Portugal, China, Iran…).
Het verklaart natuurlijk niet alles, maar toch. Dit gezegd zijnde toont wat er vandaag in Frankrijk gebeurt nog maar eens aan hoe de “samenwerking” tussen fundamentalisten, racisten (die niets liever willen dan rellen) en slecht bestuur een staat ten gronde kunnen richten. Wie zegde ook weer dat in West-Europa burgeroorlogen onmogelijk waren…?
